"ကဆုန္လဖဲြ႕"
ျမဴေျခငယ္ စြန္းပါလို႕၊
ေန၀န္းငယ္စက္ရွိန္၊
ေတာက္ေလာက္ငယ္ထိန္သည္၊
ဖန္သူရိန္ ေတေဇာေၾကာင့္
ပူဗ်ာပါကဲတဲ့ လကိုေလး။
ရာသီငယ္ၿပိသာ၊
မေဟသီလဲ ေရႊညီခလို႕၊
ပန္းျမစကား၀ါ၊
၀ိသာခါႏွင့္ တာရာျခံရံ၊
စန္းေငြယုန္ဖန္သည့္ႏွယ္၊
ဆႏၵန္ပိုင္ ေဘြဘံုမွာ၊
လကဆုန္ ေညာင္ေရပဲြေပမို႕
သဲလွတယ္ေလး။
ေန၀န္းငယ္စက္ရွိန္၊
ေတာက္ေလာက္ငယ္ထိန္သည္၊
ဖန္သူရိန္ ေတေဇာေၾကာင့္
ပူဗ်ာပါကဲတဲ့ လကိုေလး။
ရာသီငယ္ၿပိသာ၊
မေဟသီလဲ ေရႊညီခလို႕၊
ပန္းျမစကား၀ါ၊
၀ိသာခါႏွင့္ တာရာျခံရံ၊
စန္းေငြယုန္ဖန္သည့္ႏွယ္၊
ဆႏၵန္ပိုင္ ေဘြဘံုမွာ၊
လကဆုန္ ေညာင္ေရပဲြေပမို႕
သဲလွတယ္ေလး။
(မဟာအတုလမင္းၾကီး၏ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီဖဲြ႕လြမ္းခ်င္း)
ကဆုန္လသည္ၿမန္မာျပကၡဒိန္၏တစ္ဆဲ့နွစ္လတြင္ေနပူရွိ္န္အျပင္းထန္ဆုံးလျဖစ္သည္၊ေျမဆီလွြာအတြင္းတြင္ေရဓါတ္အခမ္းေျခာက္ဆုံးလျဖစ္သည္။ထုိ႔ေႀကာင့္
ဤလကိုတန္ခူးေရကုန္ကဆုန္ေရခမ္းဟုေျပာစမွတ္ျပဳႀကသည္၊ကဆုန္လ၏ရာသီကား ျပိႆရာသီနကၡမွာ၀ိသာခါနကၡ ျဖစ္ျပိီးစန္း(လမင္း)နွင့္ယွဥ္ျပိဳင္ထြန္းလင္းသည္၊တာရာမွာတံငါတာရာျဖစ္ျပိးရာသီအမွတ္အသားမွာႏြားထီးရုပ္ျဖစ္သည္၊ရာသီပန္းမွာစကားပန္း၊ရာသီပဲြေတာ္မွာ ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ျဖစ္သည္
သစ္ပင္ပန္းမာလ္တုိ႔မွွာမိုးကိုေမွ်ာ္ေနေသာအခ်ိန္ကာလျဖစ္သည္၊ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္သည္ ေျခာက္ေသြ႔ညိဳးနြမ္းေတာ့မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ေရသြန္းေလာင္းေပးႀကသည္၊ထုိ႔ေႀကာင့္ကဆုန္လကို” ေညာင္သီတာ ေရေတာ္သြန္းခ်ိန္”ဟုလဲတင္စားေခၚဆုိႀကသည္
ကဆုန္လတြင္ ဗုဒၶနွင္ပက္သက္၍ေအာက္ပါထူးျခားခ်က္မ်ားစြာျဖစ္ခဲ့သည္၊
( ဗ်ာဒိတ္ ၊ ဖြါးျမင္ ၊ ေဗာဓိပင္ ၊ ေဟာျမြတ္ဗုဒၶ၀င္ - စံ၀င္နန္းနိျဗၺဴ ) ဆုိသည့္အတုိင္း
၁၊ေဂါတမဗုဒၵဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ဒီပကၤရာဘုရားထံတြင္ ေနာင္ ေလးသေခ်ၤနွင့္ကမၻာတစ္သိန္းတြင္ဘုရားစင္စစ္ဧကန္ျဖစ္မည္ဟုနိယတဗ်ာတိတ္ခံယူေတာ္မူခဲ့သည္မွာကဆုန္လျပည့္ေန႔ျဖစ္သည္႕၊( ေလးသေခ်ၤသိန္းတစ္သိန္းကပ္ႀကဳံသုေမဓါေလာင္းညွြန္ေျပာင္းဗြတ္အုံ၊ဒီပင္ထံပါး၀မ္းလ်ားေမွာက္ခုန္ဆုပန္ေန႔လျပည့္ေႏြကဆုန္)
၂၊ဤဘဒၵကမၻာတြင္မဟာသကၠရဖ္၆၈ခုနွစ္ကဆုန္လျပည္ေန႔တြင္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းသိဒၶတၳမင္းသားဖြါးျမင္ေတာ္မူသည္၊(မဟာသကၠရဇ္၆၈ႀကဳံလုံဗၸနီေတာသာေမာရဂုံမာယာမယ္ဖ်ားပတၱျမားနွုတ္ငုံဖြါးျမင္ေန႔လျပည့္ေႏြကဆုန္)
၃၊မဟာသကၠရဇ္၁၀၃ခုနွစ္ကဆုန္လျပည့္ေနတြင္ ေဗာဓိပင္တြင္မန္ငါးပါးကိုေအာင္ျမင္ေတာ္မူ၍သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကိုရျပီးဘုရားျဖစ္ေတာ္မူသည္၊(၁၀၃နွစ္သကၠရဇ္ႀကံဳဥရုေ၀လသာစြရဂုံမန္စြယ္ငါးစင္းနိမ္နင္းအကုန္-ဗုဒၶ ေန႔လျပည့္ေႏြကဆုန္)
၄၊ၿမတ္စြာဘုရားသည္သကၠရဇ္၁၀၄ခုနွစ္တြင္ကာဠဳဒါရီမေထျမတ္ ေတာင္းပန္ေလ်ာက္ထားခ်က္အရခမည္းေတာ္သုေဓၵါနမင္းႀကီးရွိရာကပၸိလ၀တ္ျပည္သုိ႔နွစ္လခရီးျဖင့္ ေဒသစာရီႀကြခ်ီေတာ္မူျပိးခမည္းေတာ္အားဘုရား၏ျဖစ္စဥ္ဗုဒၶ၀င္ကို ေဟာေတာ္မူသည္)
(တရာ့ေလးနွစ္သကၠရဇ္ႀကဳံကပၸိလနန္းႀကြျမန္းခုိလွံဳဗုဒၶ၀င္ဇာတ္ေဟာလတ္အဖုံဖုံ-ျပန္လည္ေတြ႔လျပည့္ေနြကဆုန္)
၅၊မဟာသကၠရဇ္၁၄၈ခုနွစ္ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္မာလာမင္းတို႔၏ဥယ်ာဥ္တြင္ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူသည္(ရာ ေလးဆယ့္ရွစ္သကၠရဇ္ႀကံဳမာလာမင္းတို႔အင္ႀကင္းရဂုံနိဗၺာန္ႀကြလုိ႔ဘ၀ဇာတ္ခုံသိမ္းေသာေန႔လျပည့္ေနြကဆုန္)
ဤကဲ့သုိ႕ကဆုန္လတြင္ဗုဒၶနွင္ပက္သက္၍ထူးျခားခ်က္မ်ားစြာျဖစ္ခဲ့သျဖင့္ကဆုန္ကိုထူးျခားေသာလအျဖစ္သတ္မွတ္၍သာေမာဘြယ္အစုံစုံေနြကဆုန္ဟုလည္းတင္စားထားခဲ့ႀကသည္၊
ကဆုန္လ၏သာယာႀကည္နဴးလြမ္းဆြတ္ဘြယ္ေကာင္းပုံကိုေတာင္ငူဘုရင္နတ္ရွင္ေနာင္ကစစ္ခ်ီရတုပုိဒ္စုံတြင္
ေပၚေႏြလလ်ွင္ - ေတာင္ကျခိမ့္ျမဴး
မင္းလြင္ဦးနွင့္ - ပ်ံ ႔ပူူးခ်ဳပ္ဆိုင္း
မုန္တို္င္းဆင္လုိ - တိမ္ညုိမွိဳင္းထပ္
ျပက္လ်က္ျပကာ - စိမ္း၀ါမုိးပန္း
ေထြေထြစြန္းက - ေရသြန္းသာႀကည္
ေပ်ာ္ရမည္ကို -------
ဟူ၍ေနျပည္ေတာ္တြင္က်န္ရစ္ခဲ့ေသာခ်စ္သူဓါတုကလ်ာကိုတမ္းတခါစပ္ဆုိခဲ့သည္၊`မင္းျမတ္သင့္၍မဲဇာသို႔ေရာက္ေနေသာလက္၀ဲသုႏၵရအမတ္ႀကိီးကလဲကဆုန္လေရာက္သည္နွင့္မဲဇာေတာင္ေျခပဲြခါေညာင္ေရသဲသာေသာင္ေျမဟုအစခ်ီ၍ရတုပိုဒ္စုံျဖင့္ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေညာင္ေရသြန္းသည့္ကာလကိုလြမ္းဆြတ္တမ္းတခဲ့ဘူးသည္၊ကဆုန္လသည္ကားသာယာႀကည္နဴလြမ္းဆြတ္ဘြယ္ေကာင္းေလစြတကား
ေမာင္သုညမွိျငမ္းျပဳေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား
၁ - ေမာင္ထင္ ျမန္မာ့ ၁၂ လ အေႀကာင္း
၂ ဖုိးရန္နိုင္ ( ေက်ာက္ႀကီး ) ကဆုန္လ အေႀကာင္း ေဆာင္းပါး
၁၉ ရာစု နွစ္ေနာက္ပိုင္း ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္း ပဲြေတာ္ အေႀကာင္းကို ေတာ့သုေမာင္ရဲ႕လကဆုန္သီခ်င္းေလးနားေထာင္ႀကည့္ရင္းနဲ႔ေပ်ာ္လုိက္ႀကရေအာင္ေနာ္
စကားခ်ပ္
(မဟာေဗာဓိပင္နွင့္ပတ္သက္၍ဘုရားပြင့္သည္႔ေဗာဓိပင္မွအျခားေသာေဗာဓိပင္မ်ားျဖစ္ေပၚလာပုံမွာ--)ဤသိုတည္းဘုရားရွင္သာ၀တၱိျပည္ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္တြင္သီတင္းသုံးေနေတာ္မူစဥ္တေန႔ေသာအခါသာ၀တၱိျပည္သူျပည္သားမ်ားသည္ဘုရားရွင္အားဖူးေျမွာ္ရန္ေရာက္ရွိလာႀကသည္၊ထုိစဥ္ဘုရွင္မွာ ေဒသစာရီခရိီးႀကြခ်ီေတာ္မူေနသျဖင့္ဖူးေျမွာ္ခြင့္မရရွိႀကေပ၊ထုိအခါရွင္အႏၵာကဘုရားရွင္အားလားတူဘုရားရွင္ေဒသစာရီႀကြခ်ီေတာ္မူစဥ္အရပ္တပါးမွျပည္္သူမ်ားလာေရာက္၍ဘုရားရွင္အားပူေဇာ္နိုင္ရန္၊ ေဗာဓိပင္မွအေစ့ကိုစိုက္ပ်ိဳးလုိေႀကာင္းေလ်ာက္ထားသျဖင့္ခြင့္ျပဳပါမည့္အေႀကာင္းေလ်ာက္ထားခဲ့ရာဘုရားရွင္ကခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ထုိေနာက္ရွင္အာနႏၵာနွင့္ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထျမတ္တို႔သည္ဘုရားရွင္၏ခြင့္ျပဳခ်က္အရ။မဟာေဗာဓိပင္မွသေဘာ၀အေလ်ွာက္မွဲ့၍ေႀကြက်ေသာေညာင္ေစ့မ်ားကုိေျမသုိ႔မက်မွွီခံယူခဲ့ျပီးသာ၀တၱိျပည္ေစတ၀န္တံခါး၀တြင္စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ရာအနႏၵာေဗာဓီပင္ဟူ၍ေခၚတြင္ခဲ့ျပီးယေန႔တို္င္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ယေန႔တိုင္ပူေဇာ္ခြင့္ရရွိခဲ့ႀကျခင္းျဖစ္သည္၊အာနႏၵာေဗာဓိနည္းတူထင္ရွားေသာေဗာဓိပင္တဆူမွာသီရီလကၤာနို္င္ငံရွိမဟာေဗာဓိပင္ျဖစ္သည္၊ၿမန္မာနို္င္ငံတြင္စိုက္ပ်ိဳးေသာေဗာဓိပင္မ်ားအနက္ထင္ရွားေသာေဗာဓိပင္မ်ားမွာ
၁-သကၠရဇ္၃၃၈ခုနွစ္တြင္ရွင္အရဟံမေထစိုက္ပ်ိဳးခဲ့သည့္မဟာေဗာဓိပင္တဆူကိုမေကြးတို္င္းနတ္ေမာက္ျမိဳနယ္ပင္းျမိဳ႔တြင္ရွိသည္၊
၂-သကၠရဇ္၁၂၂၁တြင္သီရီလကၤာနို္င္ငံမွပင္ေဆာင္၍မႏၱေလးျမိဳ႔စႀက္ာႏြယ္စဥ္ရပ္၍မင္းတုန္းမင္းကိုယ္တို္င္စုိက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာ ေဗာဓိပင္တဆူ
၃-သကၠရဇ္၁၂၈၇ခု(ခရဇ္နွစ္၁၉၂၆)တြင္မယ္ဒက္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးအႏၵိယနိုင္ငံဗုဒၶဂါယာရွီဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူရာ ေညာင္ပင္မွအေစ့ကိုယူ၍ ေရွြတိဂုံေစတီရင္ျပင္ေတာ္အဂါၤေဒါင့္စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာမဟာေဗာဓိပင္တဆူ
၄-သကၠရဇ္၁၃၄၆ခုနွစ္တြင္သီရီလကၤာနုို္င္ငံမွလက္ေဆာင္ရရွိ၍ရန္ကုန္ျမိဳ႔ရွိမဟာ၀ိဇယေစတီဓမၼရကၡတကုန္းေတာ္ေပၚတြင္စုိက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္တဆူတို႔ျဖစ္သည္။
(တဆင္႕ကူးယူတင္ၿပပါသည္)
0 comments:
Post a Comment