ေညာင္သီတာ ေရေတာ္သြန္းခ်ိန္မို ႔

"ကဆုန္လဖဲြ႕"

ျမဴေျခငယ္ စြန္းပါလို႕၊
ေန၀န္းငယ္စက္ရွိန္၊
ေတာက္ေလာက္ငယ္ထိန္သည္၊
ဖန္သူရိန္ ေတေဇာေၾကာင့္
ပူဗ်ာပါကဲတဲ့ လကိုေလး။
ရာသီငယ္ၿပိသာ၊
မေဟသီလဲ ေရႊညီခလို႕၊
ပန္းျမစကား၀ါ၊
၀ိသာခါႏွင့္ တာရာျခံရံ၊
စန္းေငြယုန္ဖန္သည့္ႏွယ္၊
ဆႏၵန္ပိုင္ ေဘြဘံုမွာ၊
လကဆုန္ ေညာင္ေရပဲြေပမို႕
သဲလွတယ္ေလး။

(မဟာအတုလမင္းၾကီး၏ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီဖဲြ႕လြမ္းခ်င္း)

ကဆုန္လသည္ၿမန္မာျပကၡဒိန္၏တစ္ဆဲ့နွစ္လတြင္ေနပူရွိ္န္အျပင္းထန္ဆုံးလျဖစ္သည္၊ေျမဆီလွြာအတြင္းတြင္ေရဓါတ္အခမ္းေျခာက္ဆုံးလျဖစ္သည္။ထုိ႔ေႀကာင့္

ဤလကိုတန္ခူးေရကုန္ကဆုန္ေရခမ္းဟုေျပာစမွတ္ျပဳႀကသည္၊ကဆုန္လ၏ရာသီကား ျပိႆရာသီနကၡမွာ၀ိသာခါနကၡ ျဖစ္ျပိီးစန္း(လမင္း)နွင့္ယွဥ္ျပိဳင္ထြန္းလင္းသည္၊တာရာမွာတံငါတာရာျဖစ္ျပိးရာသီအမွတ္အသားမွာႏြားထီးရုပ္ျဖစ္သည္၊ရာသီပန္းမွာစကားပန္း၊ရာသီပဲြေတာ္မွာ ေညာင္ေရသြန္းပဲြေတာ္ျဖစ္သည္

သစ္ပင္ပန္းမာလ္တုိ႔မွွာမိုးကိုေမွ်ာ္ေနေသာအခ်ိန္ကာလျဖစ္သည္၊ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိပင္သည္ ေျခာက္ေသြ႔ညိဳးနြမ္းေတာ့မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ေရသြန္းေလာင္းေပးႀကသည္၊ထုိ႔ေႀကာင့္ကဆုန္လကို” ေညာင္သီတာ ေရေတာ္သြန္းခ်ိန္”ဟုလဲတင္စားေခၚဆုိႀကသည္

ကဆုန္လတြင္ ဗုဒၶနွင္ပက္သက္၍ေအာက္ပါထူးျခားခ်က္မ်ားစြာျဖစ္ခဲ့သည္၊

 ( ဗ်ာဒိတ္ ၊ ဖြါးျမင္ ၊ ေဗာဓိပင္ ၊ ေဟာျမြတ္ဗုဒၶ၀င္ - စံ၀င္နန္းနိျဗၺဴ ) ဆုိသည့္အတုိင္း

၁၊ေဂါတမဗုဒၵဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ဒီပကၤရာဘုရားထံတြင္ ေနာင္ ေလးသေခ်ၤနွင့္ကမၻာတစ္သိန္းတြင္ဘုရားစင္စစ္ဧကန္ျဖစ္မည္ဟုနိယတဗ်ာတိတ္ခံယူေတာ္မူခဲ့သည္မွာကဆုန္လျပည့္ေန႔ျဖစ္သည္႕၊( ေလးသေခ်ၤသိန္းတစ္သိန္းကပ္ႀကဳံသုေမဓါေလာင္းညွြန္ေျပာင္းဗြတ္အုံ၊ဒီပင္ထံပါး၀မ္းလ်ားေမွာက္ခုန္ဆုပန္ေန႔လျပည့္ေႏြကဆုန္)

၂၊ဤဘဒၵကမၻာတြင္မဟာသကၠရဖ္၆၈ခုနွစ္ကဆုန္လျပည္ေန႔တြင္ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားအေလာင္းသိဒၶတၳမင္းသားဖြါးျမင္ေတာ္မူသည္၊(မဟာသကၠရဇ္၆၈ႀကဳံလုံဗၸနီေတာသာေမာရဂုံမာယာမယ္ဖ်ားပတၱျမားနွုတ္ငုံဖြါးျမင္ေန႔လျပည့္ေႏြကဆုန္)

၃၊မဟာသကၠရဇ္၁၀၃ခုနွစ္ကဆုန္လျပည့္ေနတြင္ ေဗာဓိပင္တြင္မန္ငါးပါးကိုေအာင္ျမင္ေတာ္မူ၍သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကိုရျပီးဘုရားျဖစ္ေတာ္မူသည္၊(၁၀၃နွစ္သကၠရဇ္ႀကံဳဥရုေ၀လသာစြရဂုံမန္စြယ္ငါးစင္းနိမ္နင္းအကုန္-ဗုဒၶ ေန႔လျပည့္ေႏြကဆုန္)

၄၊ၿမတ္စြာဘုရားသည္သကၠရဇ္၁၀၄ခုနွစ္တြင္ကာဠဳဒါရီမေထျမတ္ ေတာင္းပန္ေလ်ာက္ထားခ်က္အရခမည္းေတာ္သုေဓၵါနမင္းႀကီးရွိရာကပၸိလ၀တ္ျပည္သုိ႔နွစ္လခရီးျဖင့္ ေဒသစာရီႀကြခ်ီေတာ္မူျပိးခမည္းေတာ္အားဘုရား၏ျဖစ္စဥ္ဗုဒၶ၀င္ကို ေဟာေတာ္မူသည္)

(တရာ့ေလးနွစ္သကၠရဇ္ႀကဳံကပၸိလနန္းႀကြျမန္းခုိလွံဳဗုဒၶ၀င္ဇာတ္ေဟာလတ္အဖုံဖုံ-ျပန္လည္ေတြ႔လျပည့္ေနြကဆုန္)

၅၊မဟာသကၠရဇ္၁၄၈ခုနွစ္ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္မာလာမင္းတို႔၏ဥယ်ာဥ္တြင္ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ေတာ္မူသည္(ရာ ေလးဆယ့္ရွစ္သကၠရဇ္ႀကံဳမာလာမင္းတို႔အင္ႀကင္းရဂုံနိဗၺာန္ႀကြလုိ႔ဘ၀ဇာတ္ခုံသိမ္းေသာေန႔လျပည့္ေနြကဆုန္)

ဤကဲ့သုိ႕ကဆုန္လတြင္ဗုဒၶနွင္ပက္သက္၍ထူးျခားခ်က္မ်ားစြာျဖစ္ခဲ့သျဖင့္ကဆုန္ကိုထူးျခားေသာလအျဖစ္သတ္မွတ္၍သာေမာဘြယ္အစုံစုံေနြကဆုန္ဟုလည္းတင္စားထားခဲ့ႀကသည္၊

          ကဆုန္လ၏သာယာႀကည္နဴးလြမ္းဆြတ္ဘြယ္ေကာင္းပုံကိုေတာင္ငူဘုရင္နတ္ရွင္ေနာင္ကစစ္ခ်ီရတုပုိဒ္စုံတြင္

          ေပၚေႏြလလ်ွင္ - ေတာင္ကျခိမ့္ျမဴး

          မင္းလြင္ဦးနွင့္ - ပ်ံ ႔ပူူးခ်ဳပ္ဆိုင္း

          မုန္တို္င္းဆင္လုိ - တိမ္ညုိမွိဳင္းထပ္

          ျပက္လ်က္ျပကာ - စိမ္း၀ါမုိးပန္း

          ေထြေထြစြန္းက - ေရသြန္းသာႀကည္

          ေပ်ာ္ရမည္ကို  -------

ဟူ၍ေနျပည္ေတာ္တြင္က်န္ရစ္ခဲ့ေသာခ်စ္သူဓါတုကလ်ာကိုတမ္းတခါစပ္ဆုိခဲ့သည္၊`မင္းျမတ္သင့္၍မဲဇာသို႔ေရာက္ေနေသာလက္၀ဲသုႏၵရအမတ္ႀကိီးကလဲကဆုန္လေရာက္သည္နွင့္မဲဇာေတာင္ေျခပဲြခါေညာင္ေရသဲသာေသာင္ေျမဟုအစခ်ီ၍ရတုပိုဒ္စုံျဖင့္ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေညာင္ေရသြန္းသည့္ကာလကိုလြမ္းဆြတ္တမ္းတခဲ့ဘူးသည္၊ကဆုန္လသည္ကားသာယာႀကည္နဴလြမ္းဆြတ္ဘြယ္ေကာင္းေလစြတကား

ေမာင္သုညမွိျငမ္းျပဳေသာ ေဆာင္းပါးမ်ား

၁ - ေမာင္ထင္ ျမန္မာ့ ၁၂ လ အေႀကာင္း

၂ ဖုိးရန္နိုင္ ( ေက်ာက္ႀကီး )  ကဆုန္လ အေႀကာင္း ေဆာင္းပါး

         ၁၉ ရာစု နွစ္ေနာက္ပိုင္း ကဆုန္ေညာင္ေရသြန္း ပဲြေတာ္ အေႀကာင္းကို ေတာ့သုေမာင္ရဲ႕လကဆုန္သီခ်င္းေလးနားေထာင္ႀကည့္ရင္းနဲ႔ေပ်ာ္လုိက္ႀကရေအာင္ေနာ္

   

စကားခ်ပ္

(မဟာေဗာဓိပင္နွင့္ပတ္သက္၍ဘုရားပြင့္သည္႔ေဗာဓိပင္မွအျခားေသာေဗာဓိပင္မ်ားျဖစ္ေပၚလာပုံမွာ--)ဤသိုတည္းဘုရားရွင္သာ၀တၱိျပည္ေဇတ၀န္ေက်ာင္းေတာ္တြင္သီတင္းသုံးေနေတာ္မူစဥ္တေန႔ေသာအခါသာ၀တၱိျပည္သူျပည္သားမ်ားသည္ဘုရားရွင္အားဖူးေျမွာ္ရန္ေရာက္ရွိလာႀကသည္၊ထုိစဥ္ဘုရွင္မွာ ေဒသစာရီခရိီးႀကြခ်ီေတာ္မူေနသျဖင့္ဖူးေျမွာ္ခြင့္မရရွိႀကေပ၊ထုိအခါရွင္အႏၵာကဘုရားရွင္အားလားတူဘုရားရွင္ေဒသစာရီႀကြခ်ီေတာ္မူစဥ္အရပ္တပါးမွျပည္္သူမ်ားလာေရာက္၍ဘုရားရွင္အားပူေဇာ္နိုင္ရန္၊ ေဗာဓိပင္မွအေစ့ကိုစိုက္ပ်ိဳးလုိေႀကာင္းေလ်ာက္ထားသျဖင့္ခြင့္ျပဳပါမည့္အေႀကာင္းေလ်ာက္ထားခဲ့ရာဘုရားရွင္ကခြင့္ျပဳေတာ္မူခဲ့သည္။ထုိေနာက္ရွင္အာနႏၵာနွင့္ရွင္ေမာဂၢလာန္မေထျမတ္တို႔သည္ဘုရားရွင္၏ခြင့္ျပဳခ်က္အရ။မဟာေဗာဓိပင္မွသေဘာ၀အေလ်ွာက္မွဲ့၍ေႀကြက်ေသာေညာင္ေစ့မ်ားကုိေျမသုိ႔မက်မွွီခံယူခဲ့ျပီးသာ၀တၱိျပည္ေစတ၀န္တံခါး၀တြင္စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ရာအနႏၵာေဗာဓီပင္ဟူ၍ေခၚတြင္ခဲ့ျပီးယေန႔တို္င္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔ယေန႔တိုင္ပူေဇာ္ခြင့္ရရွိခဲ့ႀကျခင္းျဖစ္သည္၊အာနႏၵာေဗာဓိနည္းတူထင္ရွားေသာေဗာဓိပင္တဆူမွာသီရီလကၤာနို္င္ငံရွိမဟာေဗာဓိပင္ျဖစ္သည္၊ၿမန္မာနို္င္ငံတြင္စိုက္ပ်ိဳးေသာေဗာဓိပင္မ်ားအနက္ထင္ရွားေသာေဗာဓိပင္မ်ားမွာ

၁-သကၠရဇ္၃၃၈ခုနွစ္တြင္ရွင္အရဟံမေထစိုက္ပ်ိဳးခဲ့သည့္မဟာေဗာဓိပင္တဆူကိုမေကြးတို္င္းနတ္ေမာက္ျမိဳနယ္ပင္းျမိဳ႔တြင္ရွိသည္၊

၂-သကၠရဇ္၁၂၂၁တြင္သီရီလကၤာနို္င္ငံမွပင္ေဆာင္၍မႏၱေလးျမိဳ႔စႀက္ာႏြယ္စဥ္ရပ္၍မင္းတုန္းမင္းကိုယ္တို္င္စုိက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာ ေဗာဓိပင္တဆူ

၃-သကၠရဇ္၁၂၈၇ခု(ခရဇ္နွစ္၁၉၂၆)တြင္မယ္ဒက္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီးအႏၵိယနိုင္ငံဗုဒၶဂါယာရွီဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူရာ ေညာင္ပင္မွအေစ့ကိုယူ၍ ေရွြတိဂုံေစတီရင္ျပင္ေတာ္အဂါၤေဒါင့္စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာမဟာေဗာဓိပင္တဆူ

၄-သကၠရဇ္၁၃၄၆ခုနွစ္တြင္သီရီလကၤာနုို္င္ငံမွလက္ေဆာင္ရရွိ၍ရန္ကုန္ျမိဳ႔ရွိမဟာ၀ိဇယေစတီဓမၼရကၡတကုန္းေတာ္ေပၚတြင္စုိက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာ ေဗာဓိေညာင္ပင္တဆူတို႔ျဖစ္သည္။

(တဆင္႕ကူးယူတင္ၿပပါသည္)